Τέσσερις ευνοϊκές διατάξεις παρέχουν τη δυνατότητα στους δημοσίους υπαλλήλους να αποχωρήσουν ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας

Ανάλογα με την περίπτωση,τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης κυμαίνονται από 20 έως και 37, ενώ «κλειδί» αποτελεί η θεμελίωση δικαιώματος μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010
Όπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, στις περιπτώσεις «εξόδου» χωρίς όριο ηλικίας η σύνταξη είναι πλήρης και αναλογική των ετών ασφάλισης του υπαλλήλου τη στιγμή που υποβάλλει την αίτηση αποχώρησης. Το αίτημα μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε και τα έτη ασφάλισης πρέπει να είναι όσα προβλέπει ο νόμος. Δηλαδή δεν χαρίζεται εξάμηνο προκειμένου να συμπληρωθεί ο χρόνος συνταξιοδότησης για έξοδο χωρίς όριο ηλικίας. Επιπλέον, σε αυτές τις περιπτώσεις οι υπάλληλοι δεν μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη του ν. 3865/2010 για να επισπεύσουν τη συνταξιοδότηση.
Αναλυτικά, οι τέσσερις διατάξεις που επιτρέπουν τη συνταξιοδότηση από το Δημόσιο ανεξαρτήτως ορίου είναι οι εξής:

1. Οι άνδρες και οι άγαμες γυναίκες που προσλήφθηκαν πριν από το 1983 αποχωρούν με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας. Τα 35 χρόνια πρέπει να συμπληρωθούν πλήρως, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων που είχαν 25 έτη στο Δημόσιο το 2002 και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 34 έτη και 6 μήνες χωρίς όριο ηλικίας.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως για τη συμπλήρωση της 35ετίας χρησιμοποιούνται ο χρόνος σε άλλους φορείς κύριας ασφάλισης και ο χρόνος της θητείας. Εάν υπάρχει χρόνος στο ΙΚΑ με απασχόληση σε ιδιωτικό τομέα, τότε ο εν λόγω χρόνος πρέπει να εξαγοραστεί με αντίτιμο 7% επί των συντάξιμων αποδοχών τη στιγμή της αίτησης.
Εδώ πρέπει να τονιστεί πως οι εν λόγω ασφαλισμένοι είναι απαραίτητο να έχουν συμπληρώσει 25 έτη στην ασφάλιση του Δημοσίου. Επιπλέον, χρειάζεται να έχει ο ασφαλισμένος έστω μία ημέρα απασχόλησης στο Δημόσιο με οποιοδήποτε καθεστώς μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 1982.
2. Οι έγγαμες γυναίκες και οι μητέρες που έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο πριν από το 1983 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας με τουλάχιστον 24 έτη και 6 μήνες στην ασφάλιση. Και στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιείται και ο χρόνος που έχει διανυθεί σε άλλα ασφαλιστικά ταμεία με εξαγορά.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει η ασφαλισμένη έστω μία ημέρα απασχόλησης στο Δημόσιο με οποιοδήποτε καθεστώς μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 1982.
3. Οι μητέρες τουλάχιστον τριών τέκνων που είχαν 20 έτη ασφάλισης μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας. Σε αυτό το καθεστώς εντάσσονται και όσες συμπληρώνουν την 20ετία με εξαγορά πλασματικού χρόνου τέκνων και θεμελιώνουν αναδρομικά δικαίωμα το 2010.
Το εν λόγω καθεστώς ασφάλισης ισχύει και για τις γυναίκες που έχουν προσληφθεί μετά το 1983 στο Δημόσιο.
4. Οι άνδρες και οι γυναίκες που έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο από το 1983 έως και το 1992 και συμπληρώνουν 37 πραγματικά έτη ασφάλισης μπορούν να ανοίξουν την πόρτα εξόδου. Η εν λόγω κατηγορία ασφαλισμένων θεμελίωσε το συνταξιοδοτικό της δικαίωμα με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010. Για τη συμπλήρωση της 37ετίας μπορεί να χρησιμοποιηθούν χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και η στρατιωτική θητεία. Ωστόσο δεν χρησιμοποιούνται άλλοι πλασματικοί χρόνοι ούτε και επιδοτούμενοι όπως η ανεργία, η ασθένεια κλπ. Τέλος πρέπει να επισημανθεί πως δεν είναι απαραίτητο για τους ασφαλισμένους της εν λόγω κατηγορίας να έχουν 25 έτη στο Δημόσιο.
Παραδείγματα
Ενδεικτικά δημοσιεύονται τα εξής παραδείγματα:
Ερώτηση: Γυναίκα έχει προσληφθεί ως δημοτικός υπάλληλος το 1982. Είναι μητέρα δύο παιδιών, εκ των οποίων το ένα ενηλικιώθηκε το 2007. Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Απάντηση: Η μητέρα του παραδείγματος έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης ως πριν από το 1983 προσληφθείσα στο Δημόσιο. Μπορεί να αποχωρήσει άμεσα χωρίς όριο ηλικίας καθώς έχει συμπληρώσει τον απαραίτητο χρόνο των 24 ετών και 6 μηνών. Η σύνταξή της θα είναι πλήρης, αναλογική των ετών ασφάλισης που θα έχει τη στιγμή της αίτησης.
Ερώτηση: Υπάλληλος σε δημόσιο φορέα έχει συνολικά 33 έτη ασφάλισης, 8 έτη στο ΙΚΑ και 26 στο Δημόσιο. Εχει 28 μήνες στρατιωτικής θητείας και δύο παιδιά ενήλικα και είναι σήμερα 54 ετών. Είχε εργαστεί σε δασαρχείο το 1979. Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί και τι μπορεί να εξαγοράσει;
Απάντηση: Ο υπάλληλος του παραδείγματος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως πριν από το 1983 απασχοληθείς στο Δημόσιο και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί εφόσον συμπληρώσει 35 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας. Για τον σκοπό αυτόν μπορεί να εξαγοράσει τη στρατιωτική του θητεία. Το κόστος της εξαγοράς θα είναι 6,67 % επί των συντάξιμων αποδοχών του. Δεν μπορεί να εξαγοράσει πλασματικό χρόνο από άλλη πηγή.
Ερώτηση: Δημοτική υπάλληλος έχει συμπληρώσει 24 έτη ασφάλισης το 2012 σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Επιθυμεί να θεμελιώσει δικαίωμα καθώς έχει τρία τέκνα. Εχει θεμελιωμένο δικαίωμα;
Απάντηση: Η υπάλληλος του παραδείγματος είναι τρίτεκνη και εφόσον είχε συμπληρώσει 20ετία μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 θεμελίωσε δικαίωμα για να συνταξιοδοτηθεί χωρίς όριο ηλικίας. Το δικαίωμά της είναι κατοχυρωμένο. Η σύνταξή της θα είναι αναλογική των ετών ασφάλισης που έχει και δεν μπορεί να κάνει εξαγορές πλασματικών. Τη συμφέρει η παραμονή στην εργασία.
ΙΚΑ - ΟΑΕΕ
Διαβατήριο οι 11.100 ημέρες έως το τέλος του 2010
«Κλειδί» για τη συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας από το ΙΚΑ και τον ΟΑΕΕ είναι η συμπλήρωση 11.100 ημερών ασφάλισης στον ίδιο φορέα μέχρι το τέλος του 2010. Για όσους δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν αυτές τις προϋποθέσεις από την 1η Ιανουαρίου 2011 με τον ν. 3863/2010 καταργήθηκε το δικαίωμα συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας.
Σημειώνεται πως ο χρόνος ασφάλισης σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να είναι πραγματικός και να έχει διανυθεί στη μεν περίπτωση του ΙΚΑ μόνο στο ΙΚΑ ή σε άλλα Ταμεία ασφάλισης μισθωτών, στον δε ΟΑΕΕ θα πρέπει να έχει διανυθεί μόνο στα Ταμεία του ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ - ΤΣΑ - ΤΑΕ).
Ενδεικτικά δημοσιεύονται δύο παραδείγματα:
Ερώτηση: Ασφαλισμένος είχε 31 Δεκεμβρίου 2010 συνολικά 11.254 ημέρες ασφάλισης. Από αυτές οι 2.700 ήταν στο πρώην ΤΕΒΕ ενώ οι υπόλοιπες 8.554 στο ΙΚΑ. Μπορεί ο εν λόγω ασφαλισμένος να συνταξιοδοτηθεί χωρίς όριο ηλικίας; Είναι σήμερα 56 ετών.
Απάντηση: Ο χρόνος ασφάλισης στην παρούσα περίπτωση μπορεί να επαρκεί όμως επειδή έχει διανυθεί σε δύο φορείς - μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων- δεν έχει θεμελιώσει ο ασφαλισμένος δικαίωμα για συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας. Ετσι θα συνταξιοδοτηθεί με τη γενική διάταξη και αφού είχε συμπληρώσει 10.500 ημέρες το 2010 μπορεί να εξέλθει σε σύνταξη στα 58.
Ερώτηση: Ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ - ΤΕΒΕ ελεύθερος επαγγελματίας εντάχθηκε στην ασφάλιση για πρώτη φορά ανήλικος και συνέχισε εργαζόμενος ως μισθωτός. Είχε την 31η Δεκεμβρίου 2010 τις απαραίτητες 11.100 ημέρες συμπληρωμένες όλες στο ΤΕΒΕ. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί άμεσα; Είναι 56 ετών.
Απάντηση: Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος έχει συμπληρωμένα τα 37 έτη που απαιτούνταν το 2010 σε έναν φορέα. Μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί χωρίς όριο ηλικίας.

Πότε η συνταξιοδότηση γίνεται χωρίς όριο ηλικίας
Κατηγορία	Χρόνος Ασφάλισης για Θεμελίωση	Ετος Συμπλήρωσης	Οριο Ηλικίας	Απαιτούμενος Χρόνος Ασφάλισης για Εξοδο	Παρατηρήσεις
1. Δημόσιο
Ανδρες - Γυναίκες	25 έτη	Οποτεδήποτε	Χωρίς όριο ηλικίας	35 έτη	Απασχόληση στο Δημόσιο μέχρι την 31-12-1982
	25 έτη	Μέχρι 31-12-2010	Χωρίς όριο ηλικίας	37 έτη	Πρόσληψη στο Δημόσιο μετά την 1-1-1983
Γυναίκες Εγγαμες και Μητέρες	17,5 έτη	Οποτεδήποτε	Χωρίς όριο ηλικίας	24 έτη και 6 μήνες	Απασχόληση στο Δημόσιο μέχρι την 31-12-1982
Μητέρες 3 και άνω τέκνων	20 έτη	Μέχρι 31-12-2010	Χωρίς όριο ηλικίας	20 έτη	Η 20ετία συμπληρώνεται και με εξαγορά πλασματικού χρόνου παιδιών
2. ΔΕΚΟ - Τράπεζες
Ανδρες - Γυναίκες	25 έτη	Οποτεδήποτε	Χωρίς όριο ηλικίας	35 έτη	1η ασφάλιση μέχρι την 31-12-1982 - Ο στρατός προσμετράται μετά τα 58
Μητέρες 3 και άνω τέκνων	20 έτη	Μέχρι 31/12/2010	Χωρίς όριο ηλικίας	20 έτη	Η 20ετία δεν συμπληρώνεται με εξαγορά πλασματικού χρόνου παιδιών
3. ΙΚΑ - ΟΑΕΕ
Ανδρες - Γυναίκες	11.100 ημ. Ασφάλισης 37 έτη	Μέχρι 31/12/2010	Χωρίς όριο ηλικίας	11.100 ημ. Ασφάλισης 37 έτη	Ο χρόνος πρέπει να έχει διανυθεί σε ένα φορέα